op bezoek in Ouezindougou

De dag is aangebroken dat de hele groep voor 3 dagen op bezoek gaat bij de mensen in het dorp Ouezindougou. Het is een belangrijk bezoek omdat er vele projecten lopende zijn en het 2 dagen durende dansfestival zal beginnen. De mannen en vrouwen van het dorp hebben hard gewerkt om de huisjes helemaal in orde te maken voor de gasten. Ze ontvangen ons dan ook met open armen. Ze zijn trots dat wij het dorp komen bezoeken en de nieuwe huisjes in gebruik nemen. We krijgen een rondleiding. Alle huisjes worden bewonderd. De bewoners hebben elk huisje uniek beschilderd van buiten en van binnen. De trots is natuurlijk het toilet gebouw met de douches. Er is een klein Buggenum gemaakt, 4 huisjes op een erf met een muur omsingeld. Op het erf zit 1 van de oudere mannen met allerlei atributen die de inwoners gebruiken voor arbeid enz. De man maakt er een theater van, zodanig dat de vrouwen van het dorp er erg om moesten lachen (noe zuus se waat eine gek). Hij deeed het heel erg goed. De essentie van het ontvangen van gasten was met dit gebaar begrepen. Dat is een van de doelen van het project. Elkaar ontmoeten. Ontmoeting brengt ontwikkeling. Enkele vrouwen beelden het malen van het graan uit, met een steen wrijvend op een andere steen.
Onze groep koos allen een huisje uit. Esther en ik hadden een mooi rond huisje van leem met een rieten dak en prachtig beschilderd met felle kleuren. We hebben al besloten dat we dit ook in onze tuin willen hebben...

Naast ons huisje stond een oude diepvrieskist vol met bier en fris voor verkoop aan de bezoekers de dag erna tijdens het festival. Eenmaal geïnstaleerd ging onze groep de plek verkennen. Het is niet te geloven in hoeveel minuten er zoveel kinderen, vrouwen en mannen bij elkaar kunnen komen (uit het niets). Bij ons huisje stonden wel 40 kinderen. Om maar iets te doen gingen we met de kinderen woorden uitwisselen, zij in het Morree en wij in het Nederlands en dialect. Ik heb al enkele mensen het woord sjeettentenwief laten zeggen. Geweldig. Het is een dialect woord dat ik niet in het nederlands kan uitleggen en zeker niet in het Morree.
Om de kinderen bezig te houden ging Esther samen met de kinderen het liedje van vader Jacob zingen. De kinderen zongen het gelijk na. Later kregen wij de Morree versie te horen, zeer ontroerend.
De gehele dag stond in het teken van zien en gezien worden: wstarend naar ons en wij naar hen. De inwoners zijn erg beleefd, en toch ook erg verlegen. La vie, La vie Bala, Kje ma me zijn de begroetingswoorden; hoe gaat het , goed, het leven gaat goed enz. Kje ma me la karamba betekent , hoe gaat het met de familie, alleen had ik telkens de neiging om na Karamaba, 'Olé' te zeggen. De vrouwen moesten ook erg lachen als je de woorden na sprak en zeker verkeerd uitsprak. En zo krijg je contact.

De kinderen binnen onze groep in leeftijd varierend van 8 tot 16 (8 stuks) wisten op een gegeven moment niet hoe ze het hadden. Alle kinderen liepen hun achter na en de witte ogen in de donkeren gezichten waren op hen gericht. De witte kinderen trokken zich maar terug in hun hutten.
S`avonds gaven Yolanda, Paul en Jan een concertje van Ballafoons en zang. Rijen dik stonden de inwoners van het dorp te genieten, te klappen en te dansen. Blanke mensen die het lied van Afrika zingen. Uiteindelijke dansde en zong iedereen mee. Yolanda was top!

De volgende dag stond in het teken van de opening van het festival. Op het terrein hadden zich ale vele mensen verzameld. Er waren kooplieden met hun handel gekomen en stalde hun waar uit. Vrouwen uit het dorp hadden hun weefgetouw uitgestald om het weven de stoffen te laten zien en allelei stalletjes met eten (soort oliebollen).

De bedoeling was dat de burgemeester om 10.00 uur het festival zou openen. Maar zoals het hier gaat, niks is zeker en de burgemeester had de opening verschoven naar 15.00 uur.
Dat gaf de groep de gelegenheid om kennis te maken met de families in de dorpen zelf.
Ouezindougou is opgebouwd uit een aantal families. Er leven meerdere vrouwen en kinderen van 1 man in een hofje. Elke vrouw heeft een eigen hut met haar kinderen. De man des huizes heeft een eigen hut en zo rouleert men met de vrouw enz. Het is bijna bizar maar toch als er eenmaal bent en kennis maakt dan zie je dat alle vrouwen voor elkaar zorgen en voor elkaars kinderen. De mannen runnen zogenaamd voor de buitenwereld de zaak, maar het zijn de vrouwen die het doen, courage, een woord wat voor mij een betekenis heeft gekregen. Alle familie ontvangen ons van ganse harte en zijn trots dat we op bezoek komen. We moeten zeker ook bij de oudste man van de familie komen om een hand te geven. Sommigen zijn blind en je ziet de ouderdom, maar hebben nog de volledige macht (lees: respect) van de familie. De familie Zongo mogen we ontmoeten. Deze familie staat centraal in het project. Het Zongoproject. Het is een doorsnee familie vergelijkbaar met de families in Nederelnad. De familie Zongo kon ook zo maar familie Janssen zijn.
De vrouwen zijn zeer beleefd en nieuwsgierig en schudden onze handen. Zeer indrukwekkend.

Na het lange wachten heeft de burgemeester dan eindelijk besloten om ons als Nederlandse gasten te onvangen in zijn nederige stulpje (...). Eenmaal daar aangekomen zien wij allemaal mensen in mooie pakken, gewaden en de meeste 'stjief gevraiten' (dik) of te wel, zeer weldoenend. Ik schrik van het contrast met de armoede en de rijkdom. In eerste instantie wil ik hier niet aan mee doen maar later zal ik begrijpen dat het voor de inwoners van het dorp een grote eer is dat deze delegatie hun dorp komt bezoeken en het festival gaat openen.
We rijden in Caravaan naar het dorp, de delegatie prominenten voorop. Eenmaal aangekomen op het festival terrein zien we duizenden (!) mensen. Ze halen ons binnen als waren we de koning(in). De prominenten en de blanke mensen die het mogelijk hebben gemaakt dat er een festival is gekomen. Een plaatsvervangende schaamte neemt plaats en ik ben blij dat mijn collega`s, vrienden en mijn familie deze mensen zozeer gesteund hebben met de giften. Dit geldt voor anderen mensen van onze groep die heel veel geld hebben verzameld voor dit dorp.

Mensen staan rijen dik en laten de auto`s passeren. De muziekanten en dansers ontvangen ons met trommelgeroffel en zang. We lopen door de drukke menigte en er wordt een pad vrij gemaakt voor ons. Het is nauwelijks te beschrijven hoe wij ons gevoeld hebben.
We nemen samen met de prominenten plaats op de stoelen die voor zijn gereserveerd. Vele toespraken worden gehouden maar de meest ontroeren de was de tospraak vaneen prominent ons persoonlijk toesprak om de Nederlanders te bedanken voor hun steun. Wij zijn één van hen en zijn inwoners van Ouezindougou. Op dat moment realiseerde ik echt wat het werk van Jan, Esther, Paul en Yolanda van de stichting `Zongo familie` teweeg heeft gebracht. Ik mag spreken voor de hele groep dat eenieder zeer onder de indruk was van het onthaal en de opening.
Vele groepen deden hun dans en muziek.
Er was 1 groep die de heilige beesten van het land deden uitbeelden. Je zag de gezichten van de mannen niet maar het waren een soort Pino`s van Sesamstraat, oneerbiedeig gezegd. Ze waren niet blauw maar roze. Ze hadden een houten masker op hun hoofd, een koe, een krokodil, een hert, een haan enz. Ze deden eenieder een solodans, ze leken wel in een soort van trance, ze sprongen wel een meter hoog en gooiden hun hoofd naar achteren en naar voren. Het zijn zeer belangrijke rituelen voor de inwoners. Het was zelfs zo erg dat de chauffeur van de vrachtauto (die nog snel geregeld moest worden) de mannen zelf wel mee wilden nemen maar de dieren maskers mochten niet mee, dat bracht zeker ongeluk. De masker zijn dus later na gebracht.

Na de ceremonie gingen we eten. Onze groep had een koe gedoneerd voor het dorp, een werelds geschenk. De dag tevoren hadden we de levende koe nog bezocht en konden we ons niet voorstellen dat die een dag later aan spiesjes was geregen.
Na ons maal ( ja ook een beetje van de koe, het is niet anders) stortten we ons in het feestgedruis. Het was een mooi gezicht. Er waren tl lampen aangedreven door een aggregaat. Uiteindelijk bleef 1 tl lamp branden. Je zag op een afstand de silhouetten van de donkere mensen dansend in een stofwolk van de ophoog stampende zand. Geweldig gezicht.

De groep ging op tijd naar bed (op een matje in de hut) en het was een zeer indrukwekkende dag. Geweldig genietend van de rotmuggen, aggregaat maar de muziek van het plezier van de mensen. Aan ons de keus wat de doorslag gaf.

De volgende dag begon rustig. Het was uitgestorven en her en der liepen dorpelingen de nieuwe dag voor te bereiden. Onze groep maakte zich klaar voor de ontmoeting met de plaatselijke school. Yolanda, Paul en Jan hebben afgelopen zomer ter gelegenheid van de opening van een brede school in Eindhoven (Trinoom)een Djembee marathon gehouden. Hierom hebben alle kinderen, ouders en familie kei hard gewerkt om zoveel mogelijk geld in te zamelen voor het Zongo project. Yolanda en haar kinderen en een dochter van een groepslid boden de kinderen schoolmateriaal en tekeningen aan. Zeer symbolisch en ontroerend.
De Marathon had 10.000,00 euro opgebracht. Het werd zeer goed ontvangen door de kinderen van de school. We zongen samen een liedje.

Daarna gingen we het tuinproject van de vrouwen bezoeken. De vrouwen van het dorp lieten vol trots zien wat er allemaal gebeurd was. De tweede oogst zou in januari of februari gaan plaatsvinden.Ze verbouwen, tomaten, sla, aubergine en kool. voor eigen gebruik en voor de verkoop op de plaatselijke markt. Met het geld dat ze verdienen kopen ze nieuw zaaigoed. Wat goed is aan dit project is dat alle vrouwen zich samengepakt hebben, er is veel saamhorigheid en samenwerking ontstaan. Blijkbaar heb je verschillende vrouwen uit verschillende families en buurten. De saamhorigheid en de verantwoordelijkheid is zeer indrukwekkend. Esther en ik hadden van vrienden en familie vele spulletje meegenomen zoals parfums, sjaaltjes, sieraden en make up (iets wat de vrouwen zich nooit kunnen en zullen permitteren). De voorzitter en de president van de vrouwen bezochten onze hut. We hebben hen uitgelegd dat we graag wilde dat alle spullen verdeeld werden onder alle vrouwen van het dorp zonder dat er ruzie zou ontstaan. Ze beloofde ons dat dit niet zou gebeuren. Sterker nog, s avonds kwamen alle vrouwen naar onze hut toe. Ze lieten alle spullen zien aan de vrouwen om zo geen misverstanden te krijgen. Even later kwamen de vrouwen ons bedanken. Esther heeft sinds enkele jaren een goed contact opgebouwd met de vrouwen in het kader van het landbouwprojekt. De vrouwen wilde Esther eren door haar één van hen te laten worden. Esther kreeg een sjaaltje om haar hoofd. Het is een sjaaltje met witte duifjes erop. De betekenis ervan is dat er saamhorigheid onder vrouwen zal zijn.
Ook kreeg ze een gewaad aan , met een omslag op schouder en een t-shirt bedrukt met hetzelfde logo als de rest van de vrouwen. Er werd gedansd samen met de vrouwen. We waren één met de zwarte vrouwen. Geweldig.
De vrouwen bedankten onze vriendinnen en familie voor de mooie giften. Vooral het gebaar van vrouw tot vrouw in welke kleur dan ook is hier in evenwicht.

Na drie dagen vele indrukken op te hebben gedaan, gingen we moe maar voldaan terug naar het huis van Bouba. Dat is een soort van oase in het land der Burkina. Er is een bed, een douche met koud water, een toilet een mooie tuin. Het is kerstavond, we zitten met z`n allen op de matten om samen de afgelopen dagen te bespreken. Bouba is de projectleider alhier en heeft heel hard gewerkt om samen met de mensen van het dorp het festival te organiseren met de nadruk dat de mensen van het dorp hun taken en verantwoordelijkheden kregen. Hierdoor zijn vele zaken goed verlopen. De dingen die niet zo soepel waren verlopen waren verbeterpunten voor een volgende editie (over twee jaar?) De inwoners hebben hier veel van kunnen leren.
Indrukwekkend is de gedrevenheid van Bouba. Hij neemt alle postieve en negatieve feedback in ontvangst.
Nadruk ligt op nog meer eigenheid van de bevolking in het festival, de vrouwen, de cultuur en de muziek.

We sluiten af met het aansteken van flikkersterren en onze eigen kertsgedachtes.
We eten voor de laaatste keer een heerlijke maaltijd, sla, gebakken bananen, rijst met pindasaus, kip en friet voor de kinderen.

De dag erna gaat de gehele groep zich opmaken voor de verdere rondreizen en komen de mooie jeeps met chauffeurs eraan. Om 13.00 uur zwaaien Esther en ik de groep uit en ploffen we neer op een mat (in de schaduw, het is erg heet).

Het is eerste Kerstdag en 38 graden (of meer), van de Kerst is is niet veel te merken. Een kerk verder op laat zingende klanken horen en Esther en ik drinken samen een fles bier, eten pinda`s en roken een sigaar.
We wensen iedereen hele fijne kerstdagen, Bon Noël.

Morgen gaan we om 8.00 uur naar het station voor de trein naar Bobo Dialoussou. Men weet ons te vertellen dat het niet zeker is of de trein van 9.30 uur morgenvroeg zal vertrekken. Misschien vertrekt wel een trein om 15.00 uur maar zeker gaat de trein weer op maandag. We laten ons verrassen, zoals we dat met alles doen hier...

Afrika is één grote verrassing.

Hou jullie taai,

heel veel liefs Esther en Annet.